Η τεχνική της αναπλαισίωσης για την αντιμετώπιση των προβληματικών συμπεριφορών των παιδιών

Συγγραφέας: Ιωάννα Αλπέρτη

Πολλές φορές ερχόμαστε ως γονείς και εκπαιδευτικοί αντιμέτωποι με ανεπιθύμητες συμπεριφορές παιδιών στο σπίτι ή την τάξη.

«Μια συµπεριφορά είναι προβληµατική ή διαταραγµένη ή ανεπιθύµητη, όταν ενοχλεί το ίδιο το παιδί ή τα πρόσωπα του περιβάλλοντός του και προκαλεί δυσάρεστα συναισθήµατα στο ίδιο ή και στους άλλους.» (Καλαντζή-Azizi, 1985 στο Χρηστάκης, 2012: 154).

Η Τεχνική της Αναπλαισίωσης αναφέρεται στη διαμόρφωση μιας θετικής εναλλακτικής ερµηνείας της προβληµατικής συµπεριφοράς. Σύμφωνα με τη τεχνική αυτή ένας τρόπος αλλαγής της προβληματικής συμπεριφοράς είναι να διαμορφώσει ο παρατηρητής της μια θετική εναλλακτική ερμηνεία για αυτό που βλέπει, δίνοντας ένα διαφορετικό νόημα στη κατάσταση. Με άλλα λόγια η αναπλαισίωση είναι ένας τρόπος να βλέπεις τα γεγονότα και τις καταστάσεις από διαφορετική οπτική γωνιά και έτσι να αλλάζεις τον τρόπο που τα βιώνεις.

Για να γίνει αυτό, ο εκπαιδευτικός ή ο γονέας είναι ο πρώτος που πρέπει να αλλάξει τη στάση του και στη συνέχεια τη συµπεριφορά του. Η αλλαγή αυτή βοηθά να σπάσουν οι εμμονές γύρω από τον αρνητικό τρόπο σκέψης που επιφέρει δυσάρεστα συναισθήματα (θυμός, οργή, επιθετικότητα), εντάσεις και συγκρούσεις.

Η αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού θα συμβεί όταν το ίδιο πειστεί για τις ειλικρινείς προθέσεις του γονέα ή/και του δασκάλου του και όταν δει αντιστοιχία ανάμεσα σε όσα αυτοί λένε και πράττουν.

Παράδειγµα:
Ας υποθέσουμε οτι βρισκόμαστε σε μια αίθουσα διδασκαλίας και ένας μαθητής συνεχώς «πετάγεται» και εκφράζει τις σκέψεις του. Ενας αρνητικός τρόπος σκέψης είναι να σκεφτεί ο δάσκαλος οτι ο μαθητής του διαταράσσει το μάθημα και δεν τον σέβεται.

Με την τεχνική της αναπλαισίωσης όμως ο δάσκαλος καλείται να δει την κατάσταση από μια άλλη πιο θετική προοπτική. Στη συγκεκριμένη περίπτωση θα μπορούσε να σκεφτεί οτι ο μαθητής δείχνει έντονο ενδιαφέρον και συμμετοχή προσπαθώντας να προσελκύσει τη προσοχή των άλλων, δείχνοντας οτι το θέμα τελικά μάλλον τον ενδιαφέρει αρκετά.

Η τεχνική της αναπλαισίωσης στηρίζεται στις ακόλουθες υποθέσεις:

1. Η συμπεριφορά μας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ερμηνεία που δίνουμε σε μια κατάσταση.
2. Υπάρχουν πολλές ερμηνείες (θετικές και αρνητικές) που μπορούν να δοθούν σε μια κατάσταση.
3. Αλλάζοντας την ερμηνεία μας μπορεί να αλλάξει και η συμπεριφορά μας.
4. Η αλλαγή της δικής μας συμπεριφοράς θα επηρεάσει τις αντιλήψεις και τη συμπεριφορά των άλλων.

Η αναπλαισίωση δημιουργεί ένα θετικό κλίμα στη σχέση του εκπαιδευτικού με το μαθητή που έχει την προβληματική συμπεριφορά. Και μπορεί πιο εύκολα να οδηγήσει στην αλλαγή αυτής.

Διαδικασία Εφαρμογής της τεχνικής

Πρέπει να θυμόμαστε ότι κανείς δεν γεννιέται με βίαιες και επιθετικές συμπεριφορές και οτι τα παιδιά λόγω κοινωνικών ανισοτήτων και προβλημάτων, που δεν μπορούν να διεχειριστούν, στο στενό τους περιβάλλον, βρίσκουν διέξοδο έκφρασης σε προβληματικές συμπεριφορές.

Όταν επικεντρωνόμαστε στη κακή συμπεριφορά του παιδιού δεν βλέπουμε τα καλά στοιχεία του και όλα όσα μπορεί να πετύχει στο σύνολο.

Όταν εστιάζουμε συνεχώς στο πρόβλημα και αναλωνόμαστε σε αυτό χάνουμε τη λύση και ουσιαστικά κάνουμε το πρόβλημα ακόμα μεγαλύτερο.

Βιβλιογραφικές Αναφορές:

• Χρηστάκης, Κ. (2012). Το παιδί και ο έφηβος στην Οικογένεια και στο Σχολείο. Αθήνα: Γρηγόρης.
• ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: Η ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
• Molnar R., & Lindquist, (1993), Προβλήματα συμπεριφοράς στο σχολείο: Οικοσυστημική προσέγγιση, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. [in greek]
• https://pileidou.files.wordpress.com/2013/11/antimetopisi-problhmaton-symperiforas1.pdf

Ημερομηνία δημοσίευσης άρθρου: Φεβρουάριος 15, 2016

Συγγραφέας: Ιωάννα Αλπέρτη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια

Το άρθρο αναδημοσιεύτηκε από: www.kidsgo.com.cy/LibraryParents/?p=17134