Πως οι ψυχικές διαταραχές επηρεάζουν την οικογένεια και τους γύρω μας
Πώς η διάγνωση μιας ψυχικής ασθένειας μπορεί να επηρεάσει τους οικείους μας
Η διάγνωση μιας σοβαρής ψυχικής διαταραχής όπως η σχιζοφρένεια, η διπολική διαταραχή και η μείζων καταθλιπτική διαταραχή δεν είναι ποτέ εύκολη υπόθεση για έναν άνθρωπο. Εξίσου δύσκολη είναι η αποδοχή και η διαχείριση της κατάστασης από τους οικείους του ανθρώπου αυτού όταν ενημερώνονται για την διάγνωση. Όταν ένα άτομο ζει με μια σοβαρή ψυχική πάθηση, ολόκληρη η οικογένεια και ο κοινωνικός του περίγυρος ενδέχεται να επηρεαστούν τόσο σε ψυχικό όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο.
Συναισθηματική αναταραχή
Οι σοβαρές ψυχικές διαταραχές έχουν συχνά βιολογικό υπόβαθρο. Δεν συνιστούν απαραίτητα αποτέλεσμα ελλιπούς γονικής φροντίδας και πιθανότατα δεν θα μπορούσαν να προληφθούν, ακόμη και αν τα μέλη της οικογένειας είχαν πράξει διαφορετικά. Παρόλα αυτά, μετά τη διάγνωση, είναι φυσιολογικό μια οικογένεια να νιώθει μια σειρά αρνητικών και συχνά δυσάρεστων συναισθημάτων.
Δεν είναι περίεργο να αισθάνεστε ντροπιασμένοι ή αμήχανοι για ένα μέλος της οικογένειας του οποίου οι συμπεριφορές είναι δύσκολο να κατανοηθούν και να αντιμετωπιστούν. Πολλοί άνθρωποι επίσης αισθάνονται έντονο θυμό ή οργή για την κατάσταση ή και για το ίδιο το άτομο που νοσεί ψυχικά. Ειδικότερα, πολλοί γονείς αισθάνονται συχνά κάποιο βαθμό ευθύνης που μπορεί να συμβαδίζει με αισθήματα ενοχής και θλίψης για την ψυχική κατάσταση του παιδιού τους.
Εάν είστε γονιός κάποιου που έχει διαγνωσθεί με σοβαρή ψυχική διαταραχή
Οι γονείς, σε περίπτωση που το παιδί τους αναπτύξει μια σοβαρή ψυχική νόσο, είναι αναγκαίο να αναθεωρήσουν τις προσδοκίες και τις επιθυμίες τους. Στη πορεία ίσως επίσης «θρηνήσουν» για το μέλλον που φαντάζονταν ότι θα είχε το παιδί τους. Αυτά τα συναισθήματα, αν και δυσάρεστα, είναι απολύτως αναμενόμενα.
Όπως ακριβώς είναι σημαντικό να φροντίσετε τη δική σας υγεία όσο φροντίζετε έναν αγαπημένο με ψυχική νόσο, είναι επίσης σημαντικό να διατηρήσετε ανοιχτή την επικοινωνία και τις σχέσεις με άλλα μέλη της οικογένειας, συμπεριλαμβανομένου του συζύγου ή του συντρόφου σας. Εάν έχετε παιδί με σοβαρή ψυχική νόσο, μπορεί να συνειδητοποιήσετε ότι εστιάζετε λιγότερο την προσοχή σας στα άλλα παιδιά σας. Τα υγιή αδέλφια μπορεί να αισθάνονται άγχος και απογοήτευση στις πρόσθετες ευθύνες που αναμένεται να αναλάβουν. Προσπαθήστε να αφιερώνετε τακτικά χρόνο και με τα άλλα παιδιά σας. Πείτε τους πόσο εκτιμάτε τη βοήθειά τους.
Η σαφής και ειλικρινής επικοινωνία είναι ζωτικής σημασίας για όλα τα μέλη της οικογένειας. Μην διστάσετε να ρωτήσετε τόσο τα ψυχικά ασθενή όσο και τα υγιή μέλη της οικογένειας πώς βιώνουν αυτές τις αλλαγές μέσα στην σπίτι. Η διατήρηση μιας ανοιχτής γραμμής επικοινωνίας θα συμβάλλει στην ομαλότερη διαχείριση της κατάστασης, τόσο κατά τον πρώτο καιρό μετά την διάγνωση, όσο και στο μέλλον.
Εάν είστε σύντροφος κάποιου με σοβαρή ψυχική διαταραχή
Όσο θαυμάσιες και αν είναι οι ανθρώπινες σχέσεις, εξίσου πολύπλοκες και δύσκολες μπορεί να γίνουν όταν ένας από τους δύο συντρόφους πάσχει από σοβαρή ψυχική νόσο. Πολλές φορές, ο υγιής ψυχικά σύντροφος θα αναλάβει περισσότερες ευθύνες, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Για ένα άτομο που ήδη ανησυχεί για το τι συμβαίνει με τον/ την σύντροφό του, το να αφιερώνει περισσότερο χρόνο στις δουλειές του σπιτιού ή στην φροντίδα των παιδιών μπορεί να γίνει ιδιαίτερα επίπονο και εξουθενωτικό.
Είναι σημαντικό για το ζευγάρι να θυμάται ότι οι περισσότεροι άνθρωποι με διάγνωση σοβαρής ψυχικής νόσου βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου και ότι η στάση και η συμπεριφορά ενός συντρόφου μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην ανάκαμψη. Ουσιαστικά βοηθάει στη διατήρηση μιας στάσης αποδοχής, διατηρώντας ταυτόχρονα ρεαλιστικές προσδοκίες για τον/ την σύντροφο που νοσεί. Η συμμετοχή σε εξειδικευμένη οικογενειακή ή και ατομική ψυχοθεραπεία, σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη.
Αναζητώντας υποστήριξη
Καθώς προσαρμόζετε τα συναισθήματα και τις ανησυχίες σας στους αγαπημένους σας που νοσούν, είναι σημαντικό να έχετε πηγές υποστήριξης από το περιβάλλον σας. Συχνά, η καλύτερη υποστήριξη προέρχεται από άτομα που έχουν βρεθεί στην θέση σας. Μπορείτε να ενταχθείτε σε μια ομάδα υποστήριξης οικογένειας προκειμένου να γνωρίσετε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις. Ταυτόχρονα, αναζητήστε επαγγελματική βοήθεια και συμβουλή από ειδικό ψυχικής υγείας ο οποίος θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε την φύση της ψυχικής διαταραχής και να επεξεργαστείτε τα δικά σας αρνητικά συναισθήματα.
Όταν ανακαλύπτετε ότι ένας αγαπημένος νοσεί, είναι συχνά δύσκολο να εστιάσετε την προσοχή σας σε οτιδήποτε άλλο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να φροντίζετε και τις δικές σας ανάγκες. Προσπαθήστε να τρώτε υγιεινά και σωστά, να ασκείστε τακτικά, να κοιμάστε επαρκώς και να ασχολείστε με ευχάριστες δραστηριότητες. Αφιερώνοντας χρόνο στην φροντίδα του εαυτού σας, θα κρατήσετε τα επίπεδα του στρες υπό έλεγχο. Θα είστε σε καλύτερη θέση να υποστηρίξετε το αγαπημένο σας άτομο μόνο εάν λάβετε μέτρα για να διατηρήσετε τη δική σας σωματική και ψυχική υγεία.
Οι σοβαρές ψυχικές ασθένειες παρουσιάζουν συχνά πρακτικές και συναισθηματικές προκλήσεις. Το μέλος της οικογένειάς σας μπορεί να μην είναι σε θέση να εργαστεί, τουλάχιστον προσωρινά. Μπορεί να χρειαστεί να στηρίξετε οικονομικά το αγαπημένο σας άτομο, να του παρέχετε ασφαλή μεταφορά από και προς την εργασία του ή να του υπενθυμίζετε την φαρμακευτική του αγωγή. Ρωτήστε τους γιατρούς και τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας των συγγενών σας εάν γνωρίζουν τις κοινωνικές υπηρεσίες που είναι διαθέσιμες στην κοινότητά σας, οι οποίες μπορεί να βοηθήσουν σε αυτές τις καθημερινές δραστηριότητες. Εάν είναι δυνατόν, απευθυνθείτε σε άλλους φίλους και μέλη της οικογένειας αναζητώντας βοήθεια. Μπορεί να εκπλαγείτε βλέποντας πόσο πρόθυμοι είναι να σας βοηθήσουν - με την προϋπόθεση να τους αφήσετε.
Είναι αναμενόμενο η οικογενειακή δυναμική να αλλάζει όταν ένα μέλος της οικογένειας διαγιγνώσκεται με μια σοβαρή ψυχική νόσο. Ίσως χρειαστεί λίγος χρόνος για να αποδεχτείτε αυτές τις αλλαγές και να δημιουργήσετε μια νέα ρουτίνα. Βοηθάει να θυμόμαστε ότι τα άτομα με σοβαρές ψυχικές νόσους μπορούν να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή εφόσον είμαστε εκεί για εκείνους.
Πηγή: https://www.apa.org/helpcenter/serious-mental-illness.aspx